Një variant, sipas tij, është shfrytëzimi i Zonës Ekonomike Evropiane ekzistuese dhe mundësia e dytë është që BE-ja të nënshkruajë një marrëveshje të re speciale me të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor veçmas
Shkup, 19 qershor – Ish-presidenti Branko Crvenkovski promovon një iniciativë për qasje në tregun e përbashkët dhe në fondet evropiane, por jo si një alternativë ndaj anëtarësimit të plotë, por si një hap i ndërmjetëm. Një variant, sipas tij, është shfrytëzimi i Zonës Ekonomike Evropiane ekzistuese dhe mundësia e dytë është që BE-ja të nënshkruajë një marrëveshje të re speciale me të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor veçmas.
“Bashkimi Evropian nuk ka një plan të qartë se çfarë do të bëjë me veten dhe si rrjedhojë çfarë do të bëjë me Ballkanin Perëndimor. Në mungesë të një strategjie të qartë, ne dëgjojmë vazhdimisht të njëjtat mantra: nga pala e BE-së se politika e dyerve të hapura mbetet, dhe nga vendet e rajonit se anëtarësimi i plotë në BE është i vetmi opsion për të cilin nuk ka alternativë. Cilat do të ishin përfitimet e pranimit dhe zbatimit të një nisme të tillë? Vendet e rajonit do të përmirësonin performancën e tyre ekonomike dhe në këtë mënyrë do të ishin më të përgatitura për anëtarësim të plotë. Bashkimi Evropian do të forconte besueshmërinë dhe ndikimin e tij në rajon dhe do të eliminonte të gjitha rreziqet nga ndikimet joevropiane dhe anti-evropiane. Nuk kemi asgjë për të humbur. Cilat janë mënyrat për të arritur këtë qëllim? Një opsion është përdorimi i Zonës Ekonomike Evropiane tashmë ekzistuese dhe fakti që anëtarësimi nuk është pengesë për anëtarësimin e plotë në BE, tregohet nga shembulli i Austrisë, Finlandës dhe Suedisë, të cilat në vitin 1995, si ish-anëtare të EFTA-s, u bënë anëtarë të plotë të BE-së. Një variant i dytë i mundshëm që do të shmangte procedurat komplekse për pranimin e anëtarëve të rinj në EEO dhe do të mundësonte aksesin në fondet evropiane, është nëse BE-ja nënshkruan një marrëveshje të re speciale me të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor në të njëjtën kohë”, shpjegon Cërvenkovski.
Hendikepi kryesor i kësaj nisme, shton ai, është se për momentin, për arsye të ndryshme, në të nuk përfshihen Mali i Zi, BeH dhe Kosova. Për gjendjen në të cilën ndodhet vendi në negociata, Cërvenkovski thekson se asgjë nuk ka ndryshuar për një vit të tërë. “Aty ku ishim vitin e kaluar, jemi edhe sot, pa progres të dukshëm dhe serioz. Dhe kjo vlen jo vetëm për Maqedoninë, por edhe për vendet e tjera të rajonit, pavarësisht nëse e quajmë Evropë Juglindore apo Ballkan Perëndimor. Përjashtim mund të bëjë vetëm Shqipëria, për të cilën është marrë vendimi për fillimin e negociatave. Ne i hapëm por nuk i nisëm negociatat. Siç qëndrojnë gjërat, është e vështirë të parashikohet nëse dhe kur do të ndodhë kjo. BeH mori statusin e kandidatit, por me 14 kushte dhe pa të drejtën e përdorimit të fondeve evropiane. Kosova madje kërcënohet me sanksione nga BE dhe SHBA për shkak të pajtimit të veriut. Një histori e veçantë është Serbia dhe Mali i Zi, vende që kanë nisur negociatat me BE-në përkatësisht 9 dhe 11 vjet më parë. Pikërisht me arsyetimin se procesi i negociatave me ta është i ngadaltë, 3 vite më parë Franca propozoi dhe shtetet e tjera anëtare pranuan një metodologji të re për zhvillimin e negociatave. Të kujtojmë se pikërisht për këtë, e jo për shkak të vetos bullgare, Maqedonia nuk i filloi negociatat me Unionin”, tha Cërvenkovski.
Tribuna e ambasadorëve “Maqedonia e Veriut ndërmjet Ballkanit të Hapur dhe Procesit të Berlinit – a është e mundur anëtarësimi më i shpejtë në BE?” është organizuar nga Shoqata për Politikë të Jashtme dhe Ndërkombëtare, Këshilli i Ambasadorëve dhe Kabineti i ish-presidentit Branko Cërvenkovski.